ძაღლის ჯიშები

შარპეი

  • ჯიშის მიმოხილვა

    ბეწვის ცვენა

    ნერწყვდენა

    გრუმინგის სიხშირე

    ბავშვებთან ურთიერთობა

    სხვა ცხოველებისადმი კეთილგანწყობა

    ოჯახის წევრებისადმი დამოკიდებულება

    სოციალიზაციის უნარი

    გაწვრთნის სიმარტივე

    ახალ გარემოსთან ადაპტაცია

    აქტიურობის დონე

    ფიზიკური დატვირთვის საჭიროება

    ყეფის ინტენსივობა

    სუნთქვის პრობლემები

ძაღლის ჯიშები

შარპეი

დანაოჭებული კანითა და გამორჩეული ერთგულებით ცნობილი შარპეი უნიკალური ჯიშია. თანდაყოლილი ინსტინქტები მას შესანიშნავ მცველად აქცევს. გონიერი შარპეი იოლად აცნობიერებს მის ირგვლივ არსებულ ვითარებას და პრობლემის გადაჭრის უნარსაც ხშირად, უჩვეულო დამოუკიდებლობით ავლენს. მშვიდი და თავშეკავებული ქცევით გამორჩეული ოჯახის ეს მნიშვნელოვანი წევრი კომპანიონ ადამიანებს პოტენციური საფრთხის შესახებ ზედმეტი ყეფის გარეშე აფრთხილებს.

უნიკალური გარეგნობით და ზომიერი ვარჯიშის საჭიროებებით, შარპეი შესანიშნავი კომპანიონია მათთვის, ვინც ლოიალურ და ამავდროულად გამორჩეულ შინაურ ცხოველს ეძებს. 

ჯიშის ძირითადი მახასიათებლები:

  • მოსიყვარულე ბუნება
  • დამცველობითი ინსტინქტი
  • აქტიური ვოკალიზაცია
  • გონიერება
  • ერთგულება
  • დამოუკიდებლობა
  • ძლიერი ნებისყოფა
  • სიფხიზლე
  • თავდადება
  • სიჯიუტე
  • დეტალური ინფორმაცია

    ზომა

    შარპეის ჯიშის ორივე სქესის წარმომადგენელი სიმაღლეში 43-51 სანტიმეტრს აღწევს. სხვა ფიზიკურ მონაცემებს რაც შეეხება, მათი სიგრძე 64-74 სანტიმეტრის ფარგლებში მერყეობს.

    წონა

    შარპეის წონასთან დაკავშირებული ინდივიდუალური შემთხვევები გენეტიკის, დიეტისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესაბამისად იცვლება. თუმცა, ჩვეულებისამებრ, ჯიშის ზრდასრული წარმომადგენლები 18-დან 29 კილოგრამამდე იწონიან. 

    სიცოცხლის ხანგრძლივობა

    შარპეის სიცოცხლის ხანგრძლივობა 9-დან 11 წლამდე მერყეობს და ადამიანის ცხოვრების დაახლოებით 56-65 წელს უტოლდება. თუმცა, გახსოვდეთ, ეს ციფრები მხოლოდ პირობითია და თქვენი ოჯახის მნიშვნელოვანი წევრის სიცოცხლის ხანგრძლივობა მისი ცხოვრების ჯანსაღ წესსა და ჰარმონიულ საარსებო გარემოზეა დამოკიდებული.

    ბეწვის საფარი

    შარპეის ბეწვი ფერთა მრავალფეროვნებით (შავი, კრემისფერი, ნაცრისფერი, ჟღალი) გამოირჩევა და მინიმალურ მოვლას საჭიროებს. ჩამოცვენილი თმის, ჭუჭყისა და ქერტლის მოსაშორებლად, მას მხოლოდ კვირაში ერთხელ დავარცხნა ესაჭიროება. შარპეის დაბანა თვეში მხოლოდ ერთხელაა რეკომენდირებული. თუმცა, ამ პროცესთან დაკავშირებული მთავარი საზრუნავი ნაკეცების სრულყოფილად გაშრობაა. ეს განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი კანის ინფექციების თავიდან ასაცილებლად არის. 

  • ჯიშის ხასიათი

    დამოუკიდებელ შარპეის თავშეკავებული ტემპერამენტი აქვს და სხვა კომპანიონი ცხოველების გარეშე, იზოლირებულად ამჯობინებს ცხოვრებას. ზომიერი ვარჯიშის საჭიროება ოჯახის ამ მნიშვნელოვან წევრს ქალაქთან ერთად, სოფელში ცხოვრებისთვისაც შესაფერის კომპანიონად აქცევს.

    შარპეი ლოიალური თანამგზავრია და სასურველი ადამიანების გარემოცვაში ყოფნაზეც არასდროს ამბობს უარს. თუმცა, ასოციალური ბუნებისა და ინტერაქტიული თამაშებისადმი გამოვლენილი ნაკლები ინტერესის გამო, შარპეი ოჯახებისთვის რეკომენდირებულ ჯიშებს შორის მოწინავე ადგილს ნამდვილად არ იკავებს.  

    სხვა ძაღლების მიმართ გამოვლენილი აგრესიის გამო, შარპეი მეთვალყურეობის ქვეშ უნდა გყავდეთ. ადრეული სოციალიზაცია მათ სხვა შინაურ ცხოველებთან ურთიერთობის სწავლაში და კეთილგანწყობილ კომპანიონად ჩამოყალიბებაში დაეხმარება. 

  • ჯანმრთელობის პოტენციური პრობლემები

    კანისა და ყურის ინფექციები

    კანის ინფექციებთან დაკავშირებული გართულებების თავიდან ასარიდებლად, სპეციალურად ოთხფეხა მეგობრებისთვის განკუთვნილი ჰიგიენური საშუალებების გამოყენებას გირჩევთ. აგრეთვე, შესაძლებლობის შემთხვევაში, სასურველია თქვენს ოთხფეხა მეგობარს ალერგიული სინჯი გაუკეთოთ და მაქსიმალური სიზუსტით დაადგინოთ, თუ რომელ პროდუქტებზე აქვს მას ალერგია. ეს შესაძლებლობას მოგცემთ რაციონიდან ამოიღოთ ყველა ის ინგრედიენტი, რომელმაც კვებითი  ალერგიული რეაქცია  შეიძლება გამოიწვიოს.

    ბრაქიცეფალია 

    ბულდოგის, მოპსისა და ბოქსერის მსგავსად, შარპეიც ბრაქიცეფალია, რაც იმას ნიშნავს, რომ მასაც მოკლე ცხვირი და შევიწროებული ნესტოები აქვს. სწორედ ამიტომ, ოჯახის ეს მნიშვნელოვანი წევრები ტემპერატურის მატებასთან ერთად, სუნთქვის პრობლემებისა და ხვრინვისკენ არიან მიდრეკილი. მათი სუნთქვის პრობლემა წონის მატებასთან ერთად უარესდება. ამიტომ, ჯანსაღი საკვების მიღებას და წონის მონიტორინგს პრობლემის პრევენციისთვის განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს.

    თავის ქალის ბრაქიცეფალიური სტრუქტურის გამო, შარპეის დახურულ სივრცეში დიდხანს დატოვება განსაკუთრებით სახიფათოა. მოერიდეთ, მის მაღალ ტემპერატურაზე გასეირნებასაც. ჰაერის მაღალი ტემპერატურა და მზის პირდაპირი სხივები ჩვენი კომპანიონი ცხოველების ცხვირის ღრუში დიდი რაოდენობით ლორწოს დაგროვებას და სუნთქვის გაძნელებას იწვევს.  

    გლაუკომა

    გლაუკომა თვალშიგა წნევის ზრდას და მხედველობის ნერვის დაზიანებას იწვევს. გლაუკომის განვითარების თავდაპირველ ეტაპზე კომპანიონი ცხოველების მხედველობა უმნიშვნელოდ უარესდება, თუმცა, დროთა განმავლობაში, შესაძლოა საქმე განუკურნებელ სიბრმავემდე მივიდეს.

    მიუხედავად იმისა, რომ დაავადების პრევენცია რთულია, რეგულარული ვეტერინარული შემოწმება და თვალების ჯანმრთელობის დიაგნოსტიკა დაავადების ადრეულ ეტაპზე გამოვლენასა და მკურნალობის პროცესის ეფექტურად წარმართვაში მნიშვნელოვნად დაგეხმარებათ. 

    ენტროპიონი

    ენტროპიონი ქუთუთოს ჩაბრუნებას და წამწამების თვალის ზედაპირთან სიახლოვეს იწვევს. ამან შესაძლოა თვალის კაკლის დაზიანება და წყლულის წარმოქმნა გამოიწვიოს. ენტროპიონი ადამიანების მსგავსად ცხოველებშიც ცრემლდენასა და სიწითლეს იწვევს. მდგომარეობის შესამსუბუქებლად ვეტერინარები ხშირად ხელოვნურ ცრემლსა და დამატენიანებელ მალამოებს იყენებენ. 

    შარპეის ცხელება

    შარ პეის დანაოჭებული კანის მიზეზი,  დერმისში დაგროვებული ჰაილურონის მჟავა იმუნურ სისტემას ააქტიურებს და მაკროფაგების გადაჭარბებული რაოდენობით წარმოქმნას იწვევს, რაც შემდგომ ცხელებაში ვლინდება.

    ცხელების სინდრომის მიმართ ყველაზე მეტად დანაოჭებული კანის მქონე ძაღლები არიან მიდრეკილი. ეპიზოდები ხშირად არარეგულარული ინტენსივობით, 12-48 საათის განმავლობაში გრძელდება და მაღალ სიცხესთან ერთად სახსრების ტკივილსაც იწვევს.

  • ნუტრიციოლოგიური საჭიროებები და კვება

    შარპეიზე ზრუნვის პროცესში, სასურველია სპეციალურად საშუალო ჯიშის ძაღლებისთვის შექმნილ საკვებს მიანიჭოთ უპირატესობა. ამ საკვების დაბალანსებული ფორმულა თქვენი ოთხფეხა მეგობრების საჭმლის მომნელებელი სისტემის ეფექტურ ფუნქციონირებას და ფეკალური მასისთვის დამახასიათებელი უსიამოვნო სუნის შემცირებას შეუწყობს ხელს. 

    რეგულარული კვების გრაფიკის ჩამოსაყალიბებლად, ყურადღება საკვების ეტიკეტზე დატანილ ინფორმაციას მიაქციეთ. საჭიროების შემთხვევაში კი პორციის ოდენობა და კვების სიხშირე ნუტრიციოლოგთან კონსულტაციის საფუძველზე მოარგეთ თქვენი ოთხფეხა მეგობრის ცხოვრების წესსა და ჯანმრთელობის მდგომარეობას. 

    ჩვეულებისამებრ, ზრდასრული შარპეისთვის დღეში 2-ჯერადი კვებაა რეკომენდირებული. თუმცა, ლეკვობის პერიოდში, ჩვენი ოჯახის მნიშვნელოვან წევრებს ზრდისთვის ფორმულირებული საკვებით უფრო ხშირად უნდა გავუმასპინძლდეთ. ჭარბი წონის მატებასთან დაკავშირებული რისკის გამო,  კომპეტენტური მშობელებისთვის თავისუფალი კვების იდეა მიუღებელია. ჯანსაღი წონის შენარჩუნებას ოჯახის ამ მნიშვნელოვანი წევრების კეთილდღეობისთვის არსებითი მნიშვნელობა აქვს.

    მაღალი ხარისხის საკვებით კვების პარალელურად, ნუტრიციოლოგის რჩევის საფუძველზე, ორგანიზმისთვის სასარგებლო ისეთი დანამატებიც განიხილეთ, როგორიცაა თევზის ზეთი სახსრების ჯანმრთელობისთვის ან პრობიოტიკები საჭმლის მომნელებელი სისტემის სწორი ფუნქციონირებისთვის.

    გადახურების მაღალი რისკის გამო, ნუ დაივიწყებთ ნურც ჰიდრატაციის მნიშვნელობას და დარწმუნდით, რომ  თქვენი ოჯახის მნიშვნელოვანი წევრისთვის სუფთა წყალი ყოველთვის ხელმისაწვდომია, განსაკუთრებით ცხელ ამინდში ან ვარჯიშის შემდეგ. 

  • ჯიშის წარმოშობის ისტორია

    ჩინური მებრძოლი ძაღლის სახელით ცნობილი შარპეი, დაახლოებით 2000 წლის წინ, ჩინეთში მცხოვრები უძველესი მცველი ჯიშისგან, ჰან ძაღლისგან წარმოიშვა. ჰანი შარპეისთან ერთად ჩაუ ჩაუს წინაპარიცაა და სწორედ ამით აიხსნება ენის ის უნიკალური ლურჯი ფერი, რომელიც ამ ორ კომპანიონ ცხოველს აქვს საერთო.

    ნაოჭებიანი კანი და ჯაგარი ქურთუკი მიზანმიმართული მახასიათებელია, რომელიც შარპეის ბრძოლაში ანიჭებდა უპირატესობას. ამის გამო, მოწინააღმდეგეს მისი დაჭერა და მისთვის მძიმე ტრავმის მიყენება განსაკუთრებით უჭირდა.

    მე-20 საუკუნის შუა ხანებში, კომუნისტური რევოლუციის დროს, ჩინეთში შარპეის რიცხვი მკვეთრად შემცირდა და ჯიში გადაშენების საფრთხის წინაშე აღმოჩნდა. 1978 წელს, როგორც ყველაზე იშვიათი ძაღლი მსოფლიოში, შარპეი გინესის რეკორდების წიგნშიც კი აღმოჩნდა. 

    შარპეის გადარჩენაში გადამწყვეტი როლი ჰონგ კონგელმა ბიზნესმენმა, მატგო ლოუმ ითამაშა. ჯიშის გადასარჩენად მან ამერიკელ ენთუზიასტებს მიმართა თხოვნით და მისმა მცდელობამ სასურველი შედეგი დროის სულ მცირე მონაკვეთში გამოიღო.