ძაღლის ჯიშები

პიტბულ ტერიერი

  • ჯიშის მიმოხილვა

    ბეწვის ცვენა

    ნერწყვდენა

    გრუმინგის სიხშირე

    ბავშვებთან ურთიერთობა

    სხვა ცხოველებისადმი კეთილგანწყობა

    ოჯახის წევრებისადმი დამოკიდებულება

    სოციალიზაციის უნარი

    გაწვრთნის სიმარტივე

    ახალ გარემოსთან ადაპტაცია

    აქტიურობის დონე

    ფიზიკური დატვირთვის საჭიროება

    ყეფის ინტენსივობა

    სუნთქვის პრობლემები

ძაღლის ჯიშები

პიტბულ ტერიერი

ამერიკული პიტბული საშუალო ზომის, ტერიერის ტიპის ძაღლია. ის მოკლე საფარველით, შესამჩნევად დაკუნთული სხეულითა და ღიმილიანი სახით გამოირჩევა. მცდარი წარმოდგენების მიუხედავად, ამერიკული პიტბულ ტერიერი ან “პიტი”, როგორც მათ სიყვარულით უწოდებენ, ადამიანების მოყვარული, მეგობრული ჯიშია. სათანადო ვარჯიშისა და სოციალიზაციის პირობებში, ის ბავშვებისთვისაც შესანიშნავი კომპანიონია. თუმცა, უნდა აღინიშნოს, რომ ოჯახის ეს მნიშვნელოვანი წევრები ყოველთვის კარგად არ ეგუებიან სხვა შინაურ ცხოველებს.

ჯიშის ძირითადი მახასიათებლები:

  • თავდაჯერებული ქცევა
  • დამცველობითი ინსტინქტი
  • გონიერება
  • სიმამაცე
  • სიჯიუტე
  • დეტალური ინფორმაცია
    • ზომა

    მდედრი პიტბულ ტერიერის სიმაღლე 43-50 სანტიმეტრს აღწევს. ჯიშის მამრი წარმომადგენლების შემთხვევაში, ეს მაჩვენებელი 45-53 სანტიმეტრს უტოლდება. სხვა ფიზიკურ მონაცემებს რაც შეეხება, პიტბულ ტერიერის სხეულის სიგრძე, ჩვეულებრივ, 88-114 სანტიმეტრს არ აღემატება.

    • წონა

    პიტბულ ტერიერის წონასთან დაკავშირებული ინდივიდუალური შემთხვევები გენეტიკის, დიეტისა და ჯანმრთელობის მდგომარეობის შესაბამისად იცვლება. თუმცა, ჩვეულებისამებრ, ზრდასრული მამრი პიტბულ ტერიერი 16 კილოგრამიდან 27 კილოგრამამდე იწონის. მდედრი პიტბულ ტერიერის შემთხვევაში, ეს მაჩვენებელი უფრო მცირეა და 14-23 კილოგრამს შეადგენს.

    • სიცოცხლის ხანგრძლივობა

    პიტბულ ტერიერის სიცოცხლის ხანგრძლივობა 8-დან 15 წლამდე მერყეობს და ადამიანის ცხოვრების დაახლოებით 51-83 წელს უტოლდება. თუმცა, გახსოვდეთ, ეს ციფრები მხოლოდ პირობითია და თქვენი ოჯახის მნიშვნელოვანი წევრის სიცოცხლის ხანგრძლივობა მისი ცხოვრების ჯანსაღ წესსა და ჰარმონიულ საარსებო გარემოზეა დამოკიდებული.

    • ბეწვის საფარი

    მოკლე ბეწვი მჭიდროდ ეკვრის ამერიკული პიტბულ ტერიერის სხეულს და კიდევ უფრო მეტად გამოკვეთს მის კუნთოვან აღნაგობას. პიტბულს მთელი წლის განმავლობაში ზომიერად სცვივა ბეწვი. თუმცა, ამინდის ცვლილების გამო, ცვენის ინტენსივობა გაზაფხულზე და შემოდგომაზე იმატებს. ოჯახის ამ მნიშვნელოვანი წევრების საფარველი მინიმალურ მოვლას საჭიროებს. მათი დავარცხნა მხოლოდ კვირაში ერთხელ არის საჭირო. 

  • ჯიშის ხასიათი

    ამერიკულ პიტ ბულ ტერიერს მხიარული ტემპერამენტი და მეგობრული ხასიათი აქვთ. მას ყველაზე მეტად ადამიანებთან ერთად თამაში უყვარს. მარტო გატარებულმა დრომ შესაძლოა მასში განშორების შფოთვა გამოიწვიოს.

    მცდარი წარმოდგენების მიუხედავად, ჯიშის წარმომადგენლები მოსიყვარულე და მეგობრული კომპანიონები არიან, განსაკუთრებით ოჯახის წევრებთან მიმართებით. ოჯახის ეს მნიშვნელოვანი წევრები ღრმა ემოციურ კავშირს აყალიბებენ მფლობელებთან და არნახული ერთგულებითაც გამოირჩევიან. 

    ინტელექტის, ენერგიისა და გამძლეობის გამო, მათ ძირითადად სამძებრო, სამაშველო და საპოლიციო დანიშნულებით იყენებენ. მათი მოვალეობა ნარკოტიკებისა და ასაფეთქებელი ნივთიერების აღმოჩენა, სასაზღვრო პატრულირება და შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა დახმარებაა.

    როგორც ნებისმიერი სხვა ჯიშის შემთხვევაში, სათანადო წვრთნა და სოციალიზაცია ამერიკული პიტბულ ტერიერისთვისაც აუცილებელია. სისხლიანი ისტორიის გამო, პიტ ბულ ტერიერებს აგრესიული ძაღლების რეპუტაცია აქვთ. თუმცა, ამერიკის ტემპერამენტის ტესტის საზოგადოებამ, კვლევის საფუძველზე, პიტბულ ტერიერი მეოთხე ყველაზე ნაზ ჯიშად დაასახელა. 

    მაღალი ენერგიის გამო, ფიზიკური და გონებრივი კეთილდღეობის შესანარჩუნებლად, ოჯახის ეს მნიშვნელოვანი წევრები რეგულარულ ვარჯიშს საჭიროებენ. სათანადო დატვირთვის გარეშე, პიტბული შესაძლოა ჰიპერაქტიური გახდეს და ქცევის პრობლემები განუვითარდეს. სამწუხაროდ, ადამიანების გარკვეული ნაწილი ამას არასწორად აფასებს როგორც აგრესიას.

  • ჯანმრთელობის პოტენციური პრობლემები

    ბარძაყის დისპლაზია

    ბარძაყის დისპლაზია მენჯ-ბარძაყის სახსრის ნაწილობრივ ან სრულ ამოვარდნას გულისხმობს. ბარძაყის დისპლაზიამ შესაძლოა ძვლის ცვეთა და ამ პროცესთან დაკავშირებული ტკივილი გამოიწვიოს. კომპანიონი ცხოველების უმრავლესობას ბარძაყის დისპლაზია დაბადებიდანვე აქვს. 

    თუ დაავადების დიაგნოზირება ადრეულ ეტაპზე მოხდება, პრობლემის გამოსწორებას იოლად შეძლებთ. სხვა შემთხვევებში, ძვლების მდებარეობის შესაცვლელად შესაძლოა ოპერაცია გახდეს საჭირო. მიუხედავად იმისა, რომ დაავადების განვითარებაში გენეტიკა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს, სახსრებზე დატვირთვის შესამცირებლად ჯანსაღი წონის შენარჩუნებას განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს. 

    ატოპიური დერმატიტი

    ატოპიური დერმატიტი კომპანიონ ცხოველებში გავრცელებული კანის დაავადებაა. ეს გახლავთ ალერგენების მიმართ ზედმეტად აქტიური იმუნური პასუხის გამო განვითარებული ანთებითი პროცესი. ატოპიური დერმატიტი კანის ანთებას, შეწითლებასა და ქავილს იწვევს. ატოპიური დერმატიტის სიმპტომები ხშირად ჰგავს კანის სხვა დაავადებებით გამოწვეულ სიმპტომებს და სწორედ ამიტომ არის მნიშვნელოვანი, რომ დიაგნოზი ვეტერინარმა დასვას. 

    ჰიპოთირეოზი

    ჰიპოთირეოზი ფარისებრი ჯირკვლის დაავადებაა. ჰიპოთირეოზის მქონე კომპანიონ ცხოველებში ფარისებრი ჯირკვალი ორგანიზმის ნორმალური ფუნქციონირებისთვის საჭირო  რაოდენობის თირეოიდულ ჰორმონებს ვერ გამოიმუშავებს. თირეოიდული ჰორმონების შემცირებული რაოდენობა ორგანიზმის ნორმალურ ფუნქციონირებას აფერხებს და შედეგად ისეთ სიმპტომებს იწვევს, როგორიც კანის სიმშრალე, დაღლობა და უენერგიობაა. 

    ფარისებრი ჯირკვლის ჯანმრთელობისთვის დაბალანსებული დიეტაა საჭირო. რეგულარული ვეტერინარული შემოწმება და ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის ტესტირება ამ მდგომარეობის დროულ იდენტიფიცირებასა და მართვაში დაგეხმარებათ. 

    კატარაქტა 

    კატარაქტა კომპანიონი ცხოველის მხედველობის თანდათანობით გაუარესებას იწვევს. ამ დროს ბროლი, რომელიც ჯანმრთელ თვალში გამჭვირვალეა,  მონაცრისფრო ან რძისფერ შეფერილობას იძენს. თანდაყოლილ კატარაქტას, როგორც წესი, დედის ორსულობის დროს გადატანილი ინფექციური დაავადება ან სამშობიარო ტრავმა იწვევს. 

    მიუხედავად იმისა, რომ თანდაყოლილი დაავადებების მართვა ხშირად ჩვენი შესაძლებლობების მიღმაა, C და E ვიტამინებით მდიდარი საკვების მიღება მნიშვნელოვნად გააუმჯობესებს თქვენი ოჯახის მნიშვნელოვანი წევრის თვალის ჯანმრთელობას. როგორც კომპეტენტურ მშობელს, გახსოვდეთ, რომ რეგულარული ვეტერინარული შემოწმება და თვალების მზის მავნე ზემოქმედებისგან დაცვა დაავადების ეფექტურად მართვის წინაპირობაა. 

    შებერილობა

    შებერილობა ადამიანებისთვის უწყინარ პრობლემად აღიქმება, თუმცა, ძაღლებში ამ მდგომარეობამ შესაძლოა ფატალური შედეგი გამოიწვიოს. პრობლემის პრევენციისთვის, ყურადღება ისეთ სიმპტომებს მიაქციეთ, როგორიც ღებინება, შესიებული მუცელი და ჭარბი ნერწყვდენაა. სიმპტომების გამოვლენისთანავე, დაუყოვნებლივ დაუკავშირდით ვეტერინარს. 

    შებერილობის თავიდან ასაცილებლად, კომპანიონი ცხოველის რაციონი მინიმუმ ორ კვებაზე გაანაწილეთ და ყურადღება მიაქციეთ, რომ ჭამის შემდეგ თქვენმა მეგობარმა დიდი რაოდენობით წყალი არ მიიღოს. უპირატესობა ამაღლებული ცენტრის მქონე სპეციალურ თასებს მიანიჭეთ. მათ შეძენას თქვენს სახლთან ახლოს მდებარე ნებისმიერ ზოო მაღაზიაში შეძლებთ. 

  • ნუტრიციოლოგიური საჭიროებები და კვება

    ათლეტური აღნაგობისა და მაღალი ტემპერამენტის გამო, პიტბულ ტერიერს ცილებით მდიდარი საკვები ესაჭიროება. სიცოცხლისთვის საჭირო ნუტრიენტებით მდიდარი საკვები თქვენი ოჯახის მნიშვნელოვან წევრს აქტიური ცხოვრების წესისთვის საჭირო ენერგიით უზრუნველყოფს. კომერციული საკვების შერჩევისას, უპირატესობა დაბალანსებულ ფორმულას მიანიჭეთ. ასეთი საკვები საჭირო ნუტრიენტებთან ერთად, ვიტამინებისა და მინერალების ოპტიმალურ ბალანსსაც გვთავაზობს. 

    სახსრების პრობლემებისადმი მიდრეკილების გამო, მათი საკვები გლუკოზამინითა და ქონდროიტინითაც უნდა იყოს მდიდარი. თუმცა, ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავებიც არანაკლებ მნიშვნელოვანია კანის, ბეწვისა და იმუნური სისტემის ჯანმრთელობისთვის.  ჯიშის ზოგიერთი წარმომადგენი შესაძლოა კვებითი ალერგიისკენ იყოს მიდრეკილი. ამის თავიდან ასაცილებლად, შეარჩიეთ საკვები, რომელიც არ შეიცავს ალერგენებს. 

    ნუტრიციოლოგები ხშირად აღნიშნავენ, რომ პიტბულ ტერიერს კალციუმით მდიდარი საკვები ესაჭიროება. განსაკუთრებით ზრდის პროცესში, მაშინ, როდესაც მათი ძვლები აქტიურად ყალიბდება. სწორედ ამიტომ, განვითარების ამ ეტაპზე, მათ სპეციალურად ლეკვებისთვის ფორმულირებული საკვები უნდა მიირთვან.

    როგორც წესი, ზრდასრულ პიტბულს, დღის განმავლობაში, ორ კვებაზე განაწილებული, 2-3 ჭიქა მაღალი ხარისხის ძაღლის მშრალი საკვები ესაჭიროება. საუკეთესო შემთხვევაში, პიტბული ერთსა და იმავე დროს გამოკვებეთ. თვალ-ყური ადევნეთ მის წონას და, საჭიროების შემთხვევაში, კვების განრიგი მისი აქტივობის შესაბამისად შეცვალეთ. ამ საკითხთან დაკავშირებული კომპეტენტური რჩევების მისაღებად, გირჩევთ, კონსულტაცია ნუტრიციოლოგთან გაიაროთ. 

    როგორც კომპეტენტურმა მშობელმა, გაითვალისწინეთ, რომ იდეალური წონის მქონე პიტბულ ტერიერს კუნთოვანი აღნაგობა აქვს. ასეთ დროს, მათი ნეკნების ვიზუალურად შემჩნევა რთულია. თუმცა, შეხებისას მათ იოლად იგრძნობთ.

  • ჯიშის წარმოშობის ისტორია

    ამერიკული პიტბულ ტერიერი ინგლისური ბულდოგების ტერიერებთან შეწყვილების შედეგად განვითარდა. სელექციონერებს სურდათ შეექმნათ ძლიერი, მამაცი ძაღლი, რომლის ფიზიკური შესაძლებლობები და გამბედაობა გულგრილს არავის დატოვებდა. შედეგად, დროთა განმავლობაში, პიტბულ ტერიერი მრავალფუნქციურ ჯიშად ჩამოყალიბდა. ოჯახის ეს მნიშვნელოვანი წევრები ნადირობდნენ, პირუტყვის უსაფრთხოებაზე ზრუნავდნენ და საკუთრებასაც საგულდაგულოდ იცავდნენ. 

    თავდაპირველად, მათ ძაღლების უკანონო ბრძოლისთვის იყენებდნენ. ამის გამო, პიტბულ ტერიერს დღესაც სტერეოტიპულად აღიქვამენ, როგორც აგრესიულ ძაღლს. ნორვეგია, იტალია, საფრანგეთი, ისრაელი და სინგაპური, იმ ქვეყნების მცირე ჩამონათვალია, სადაც ჯიშის წარმომადგენლების ყოლა, პოტენციური საფრთხის გამო, კანონით არის აკრძალული. 

    პიტბული, პიტბულ ტერიერი, ამერიკული პიტბულ ტერიერი, სტაფორდშირ ტერიერი – სწორედ ამ სახელებით მოიხსენიებენ ჯიშს სხვადასხვა ქვეყანაში.